اگر در گوگل عباراتی مانند چگونه شیرآلات سیاه شده را تمیز کنیم یا چگونه اثر جرمگیر را از روی شیرالات پاک کنیم را جستجو کنید، نتایج بسیاری در مورد روش های از بین بردن لکه های سیاه اسیدی، که به دلیل استفاده از جرم گیر و یا جوهر نمک بر روی شیرآلات ایجاد شده است، خواهید دید. این روش ها استفاده از جوش شیرین، لیمو، سرکه سفید تا جلاسنج متنوع است! اما آیا شیرآلات سیاه شده با اسید با این ترفندها تمیز می شوند و به حالت اولیه باز می گردند؟ در این مقاله روش ها و واقعیاتی در مورد از بین بردن لکه جرم گیر روی شیرآلات خواهید خواند.
علت سیاه شدن و از بین رفتن آبکاری شیرآلات
برای افزایش جذابیت، درخشندگی و دوام شیرآلات بهداشتی، یک لایه فلز مقاوم و نازک بر روی سطح شیرآلات می نشانند. این فرایند آبکاری شیرآلات نام دارد و یکی از آخرین مراحل تولید شیرآلات است. لایه آبکاری در اثر شستشو با هر نوع ماده اسیدی یا قلیایی، مانند جوهرنمک و وایتکس، که خاصیت خورندگی دارند دچار آسیب می شود. بسته به حجم ماده و مدت زمان تماس آن با سطح شیر میزان این آسیب متفاوت است و ممکن است به مرور و یا یکباره خود را نشان دهد. در مراحل اولیه ممکن است شیرآلات شما فقط کدر شود و یا لکه های کوچک خوردگی در قسمت های مختلف آن پدید آید. اما در بدترین حالت آبکاری شیرآلات کاملاً از بین رفته و به جای آن لکه های سیاه به جا می ماند. حتی بخار جوهر نمک نیز به مرور زمان می تواند اثر نامطلوب خود را بر روی شیرآلات بگذارد. موادی که باعث پدید آمدن لکه های سیاه اسیدی بر روی سطح شیرآلات می شود عبارتند از:
-
هر نوع شوینده و جرم گیر صنعتی مانند وایتکس، تمیز کننده مَن و...
-
جوهر نمک
-
تماس بیش از مدت زمان مجاز با جرم گیر شیرآلات
انواع دیگری از لکه ها نیز، ممکن است، بسته به جنس شیرآلات، در اثر واکنش با هوا ظاهر شوند. نوع قهوه ای-نارنجی رنگ این لکه ها که در واقع همان زنگ زدگی هستند، بر روی شیرآلات استیل کم کیفیت (با گرید پایین) و در اثر تجزیه آهن ایجاد می شوند. در صورت آسیب اساسی به آبکاری شیرآلات برنجی و در معرض هوا قرار گرفتن برنج آن ها نیز لکه های اکسید برنج به رنگ سبز-آبی ایجاد خواهند شد.
شستشوی شیرآلات با مواد نامناسب می تواند لایه آبکاری را دچار آسیب کند. منظور از ماده نامناسب هر نوع ماده شیمیایی، مانند جوهر نمک و وایتکس است، که به دلیل خاصیت اسیدی و قلیایی خود، ماهیت خورندگی دارد. حتی تماس با جرم گیر شیرآلات، بیش از مدت زمان تعیین شده در دستورالعمل، می تواند باعث پدیدار شدن لکه های سیاه اسیدی بر روی سطح شیرآلات و کدر شدن آبکاری آن ها شود.
چگونه شیرآلات سیاه شده را تمیز کنیم؟
در صورتی که کوچکترین تماسی بین شیرآلات و مواد شوینده خورنده به وجود آمد، به سرعت شیرآلات را با آب غسل دهید! برای محکم کاری یک حوله آغشته به سرکه سفید را نیز برای 10 دقیقه بر روی شیرآلات قرار دهید. با این روش آسیب پدید آمده را به حداقل می رسانید.
بسته به اینکه جنس شیرآلات شما از استنلس استیل (مثلاً سری گرید 300) باشد، یا استیل با کیفیت پایین و یا برنج استاندارد با هر نوع آبکاری (اعم از نیکل-کروم، پی وی دی و...) وضعیت متفاوت است. البته، به دلیل قیمت به صرفه و کیفیت بالا، بیشتر انواع شیرآلات استاندارد در ایران برنجی هستند. در ادامه امکان و نحوه از بین بردن لکه جرم گیر روی شیرآلات در حالت های مختلف بررسی شده است.
برای از بین بردن لکه اسید روی شیرآلات جنس شیرآلات و کیفیت آن تعیین کننده است. اگر شیرآلات شما از جنس استیل ضد زنگ باکیفیت، با آبکاری همرنگ استیل، است احتمالاً می توانید اثر لکه اسید یا جوهر نمک را پاک کنید. اما در صورتی که جنس شیرآلات برنج و یا استیل با گرید پایین باشد متاسفانه امکان از بین بردن لکه جرم گیر روی شیرآلات به طور کامل وجود ندارد و بهترین راه پیشگیری است.
از بین بردن لکه جرم گیر روی شیرآلات از جنس استیل
شیرآلات از جنس استنلس استیل (با گرید بالا)، بسیار مقاوم هستند. جنس این نوع شیرآلات استیل باکیفیت است که روی آن را یک لایه آبکاری پوشانده. استیل ضد زنگ در مجاورت هوا زنگ نمی زند و اکسید نمی شود. در نتیجه، اگر لایه آبکاری شیرآلاتی که جنس آن ها استیل است در واکنش با شوینده قوی صنعتی واکنش دهد و لکه های سیاه اسیدی پدید آید تا حد زیادی قابل رفع است؛ خصوصاً اگر رنگ آبکاری با رنگ استیل زیرین یکی باشد تقریباً می توان گفت لکه ها برطرف می شوند. برای تمیز کردن شیرآلات استیل سیاه شده به این روش عمل کنید:
-
مقداری سرکه سفید را مستقیم بر روی لکه ها بریزید. برای اثر بخشی بیشتر می توانید سرکه سفید را بجوشانید، حوله ای را در آن بخیسانید و آن را بر روی سطح شیرآلات قرار دهید.
-
اجازه دهید سرکه سفید 15 دقیقه بر روی لکه ها بماند تا اسید طبیعی آن با سطح سیاه شده واکنش دهد.
-
با دستمال نخی سرکه را بر روی لکه به صورت دورانی مالش دهید.
-
شیرآلات را آبکشی و با حوله نرم خشک کنید.
-
یک لیمو ترش را به دو نیم تقسیم کنید و یک نیمه را در جوش شیرین بزنید تا خوب به آن آغشته شود.
-
لیموی آغشته به جوش شیرین را بر روی لکه ها بکشید و اجازه دهید 10 تا 15 دقیقه در این وضعیت بماند.
-
با یک اسفنج یا پارچه نرم مواد را بر روی سطح شیر ماساژ دهید. می توانید از یک مسواک خیلی نرم استفاده کنید.
-
شیرآلات را آبکشی و کاملاً خشک نمایید.
روش بالا و سایر روش های برق انداختن شیرآلات استیل در صورت یکی بودن رنگ آبکاری استیل با جنس شیرآلات کاملاً جواب می دهد. امّا در صورتی که رنگ لایه آبکاری استیل با رنگ استیل جنس شیرآلات یکسان نباشد احتمالاً بعد از برطرف شدن سیاهی مقداری تفاوت رنگ به چشم خواهد آمد. اما، در هر حال، این نتیجه بهتر از وجود لکه سیاه اسیدی بر روی سطح شیر آب است.
برق انداختن شیرآلات زنگ زده یا اکسید شده
پیش از شروع بحث بهتر است کمی در مورد فرایند زنگ زدگی و موادی که در معرض زنگ زدن قرار دارند بیشتر بدانید. آهن ماده ای است که در مجاورت رطوبت و هوا به راحتی دچار زنگ زدگی می شود. به همین ترتیب قطعاتی که در ساخت آن ها میزان آهن بالایی به کار رفته باشد نیز به راحتی زنگ می زنند؛ مانند استیل های ضعیف و بی کیفیت. بدنه برخی شیرآلات استیل با گرید پایین و برخی متعلقات شیرآلات مانند مهره کارتریج، سر سوپاپ، شیلنگ ها و... از جنس استیل با آهن بالا (استیل ضعیف) هستند و ممکن است به مرور زمان زنگ بزنند. اگر این زنگار بر روی سایر قسمت های شیرآلات ریخته شود با روش های ذکر شده در مقاله تمیز کردن شیرآلات به راحتی قابل پاک شدن است.
اما نکته مهم این است که خود قطعه زنگ زده را نمی توان به طور دائم از زنگار پاک کرد. در واقع زنگ زدگی یک پوشش محافظ ایجاد و از واکنش و تغییر رنگ لایه های پایین تر آهن با هوا جلوگیری می کند. به محض تمیز شدن و از بین رفتن لایه رویی (زنگ زدگی) لایه زیرین در معرض هوا قرار می گیرد، زنگ می زند و تجزیه می شود. بنابراین، برق انداختن شیرآلات زنگ زده دائمی نیست و به فاصله چند روز دوباره سر و کله لکه های زنگ زدگی پیدا می شود؛ حتی اگر از مواد حاوی اسید (مانند لیمو ترش، سرکه و یا حتی جرم گیرهای مخصوص شیرآلات) استفاده کنید. هر چقدر از شوینده های اسیدی و خورنده کمتر استفاده شود همین قطعات ضعیف نیز دیرتر دچار زنگ زدگی می شوند.
برنج، که مناسب ترین ماده اولیه برای ساخت شیرآلات است، زنگ نمی زند امّا در مجاورت هوا اکسید می شود. لایه آبکاری، علاوه بر زیبایی، وظیفه محافظت از لایه برنجی در برابر هوا را دارد. بنابراین اگر آبکاری شیرآلات برنجی، در اثر استفاده از شوینده های شیمیایی و یا خش های عمیق به قدری آسیب ببیند که لایه برنج آن در معرض هوا قرار گیرد، لایه رویی اکسید می شود. اکسید برنج به رنگ سبز-آبی است و می توان آن را به کمک سرکه یا جوش شیرین پاک کرد. اما با پاک کردن آن لایه زیرین برنج با هوا واکنش داده و همین فرایند تکرار می شود. پس، امکان پاک کردن دائمی اکسید برنج نیز وجود ندارد و این لکه ها پس از مدت کوتاهی دوباره پدیدار می شوند. تنها راه حل ترمیم آبکاری شیرآلات است. در نظر داشته باشید، با وجود شباهت رنگ، اکسید با رسوب و کپک احتمالی که بر روی شیرآلات در محیط مرطوب و تاریک ایجاد می شوند و قابل پاک شدن هستند متفاوت است.
یکی از روتین های نگهدای از شیرآلات جرم گیری آن به روش اصولی است که در مقاله تمیز کردن شیرآلات رسوب گرفته آورده شد. عارضه مهم تمیز کردن شیرآلات به روش اشتباه و با مواد شیمیایی قوی سیاه شدن شیرآلات است. در این حالت لایه آبکاری با ماده پاک کننده واکنش داده و در آن حل می شود. در نتیجه، لایه آبکاری خورده شده و آسیب می بیند. اما چگونه اثر جرمگیر را از روی شیرآلات پاک کنید؟ در این شرایط اصطلاحاً می گویند لکه جرم گیر روی شیرآلات مانده است. اما این سیاهی لکه ای نیست که بر روی آبکاری نشسته و به راحتی امکان پاکسازی آن وجود داشته باشد و در واقع نتیجه از بین رفتن آبکاری شیرآلات است. بسته به جنس و کیفیت شیرآلات (استیل یا برنج) با اوضاع متفاوتی رو برو هستید. معمولاً امکان پاک کردن لکه های سیاه از روی شیرآلات استنلس استیل گرید بالا وجود دارد. اما اگر شیرآلات شما برنجی آبکاری شده باشد، هر چقدر هم که شیرآلات را تمیز کنید امکان از بین بردن لکه اسید روی شیرآلات وجود ندارد مگر با آبکاری مجدد که از نظر اقتصادی برای یک یا چند عدد شیر مقرون به صرفه نیست. البته در صورتی که ماجراجویانه به دنبال کسب تجربه های جالب و فنی هستی می توانید سری به مقاله آبکاری شیرآلات در منزل بزنید تا با روش آبکاری مجدد شیرآلات در خانه آشنا شوید. فراموش نکنید بدون داشتن خط آبکاری و تجهیزات کامل در منزل انتظار نتیجه ای فوق العاده نداشته باشید!
استفاده از اين مقاله صرفا با لينک فعال مجاز است.
دسته بندی: نگهداری از شیرآلات بلاگ